Pantolon erkek kıyafeti midir?
Pantolonun erkek kıyafeti olmadığı buna delil olarak da Arabistan'daki erkeklerin elbise tarzı kıyafetlerini delil gösterip ayrıca Ayşe validemizin (ra) da eteğinin altına pantolon giydiğini söylüyorlar. Nasıl izah getirebiliriz bu düşüncede olanlara?
Değerli Kardeşimiz;
İslam’da elbise için belirli kaideler vardır; kıyafetler o hususlara göre değerlendirilir
İslam'da elbise çeşitleri teker teker sayılıp, her birinin hükmü ayrı ayrı bildirilmiş değildir. Asırlar boyunca binlerce çeşit elbise ortaya çıktığına ve çıkacağına göre bu zaten mümkün de değildir. Ancak İslam’da, her şey için olduğu gibi elbise için de genel kaideler vardır. Her ortaya çıkan elbise çeşidini âlimlerimiz o kaidelere göre değerlendirirler. (Fetavay-ı Ankaravî)
Dinimizde kıyafetlerin şekilleri Müslümanların örfüne göre hüküm alır
Resulullah Efendimiz (asm): "Elbisenizi güzel yapın eşyanızı düzgün tutun ve insanlar içerisinde beyaz tepecikler gibi olun!" buyurmuşlardır. Özellikle cuma ve bayramlarda muhtaçları rahatsız etmeyecek ölçüde temiz ve yeni giymek mubahtır. Tamamen kırmızı ve bazılarına göre sarı renkte elbiseler giymek mekruhtur, kibir, caka ve yabancı kadınlara güzel görünmek gayesi ile giyilen, gayr-ı müslimlerin özel elbiselerine benzeyen ve saf ipekten dokunmuş elbiseler ise haramdır. Avret olan bölgelerin rengini gösterecek ölçüde şeffaf olan, hiç giyilmemiş sayılır (haramdır). Kalın olmakla beraber yine avret mahallerinin şeklini belli edecek ölçüde dar olan elbise giymek mekruhtur. Baş, kol vb. avret olmayan organların açık ya da kapalı olması Müslümanların örfüne göre hüküm alır. Müslümanlarca anormal görülen yerde mekruh, görülmeyen yerde mübah olur. (Satıbî, el-Muvaffakât)
Asırlardan boyu kadın ve erkek kıyafetleri sürekli değişiklik gösterdiğinden, pantolon da geçmiş devirlerde olmadığı için pantolonun hükmü günümüz âlimleri tarafından İslami kıyafet ölçülerine göre değerlendirilir. Sadece Müslümanların değil, diğer milletlerin de kültürel kıyafetlerini incelediğimizde çoğu milletin şalvar veya pantolonu erkek kıyafeti, elbise, etek ve entariyi hanım kıyafeti olarak kullandıklarını görürüz. Bu kullanım tarzı Müslümanlar tarafından da böyle kabul görmüş ve uygulanmıştır. Bu nedenledir ki; âlimler pantolonu ecnebi kıyafeti olarak nitelendirmekle beraber, Müslüman bir erkeğin giymesi hususunda bir mahzur görmemişlerdir. “Müslümanların kıyafetleri bir değildir. Kimi entari, kimi kaftan, kimi şal, sarık, kimi pantolon, kimi de şalvar giyer. Bu hususta herkes serbesttir.” demişlerdir. (Halil Günenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar)
Kadının giyiminde aranan şartlardan biri erkeğe; erkek elbisesinde aranan şartlardan biri de kadın kıyafetine benzememesidir
İbnu Ebî Müleyke (ra) anlatıyor:
"Hz. Aişe radıyallahu anhâ'ya: "Kadın (erkeğe mahsus) ayakkabı giyer mi?" diye sorulmuştu: "Resülullah aleyhissalâtu vesselâm kadınlardan erkekleşenlere lanet etti!" diye cevap verdi." Ebu Dâvud, Libâs 31, (4099)
Hz. Ebu Hureyre (ra) anlatıyor:
"Resülullah aleyhissalâtu vesselâm kadın elbisesini giyen erkeğe ve erkek elbisesini giyen kadına lanet etti." Ebu Dâvud, Libas 31, (4098)
Resulullah Efendimiz’in (asm) bu tarzdaki hadis-i şerifleri öncelikle giyim-kuşamdaki benzeyişi anlatır. Buna göre erkek gibi pantolon giyen bir kadın, avretini örtme emrini yerine getirmiş olsa dahi erkeğe benzememe emrini yerine getirmediğinden günahtan kurtulamaz. Giydiği pantolon dar olur da vücut hatlarını ortaya koyarsa, fitneye (helal olmayan cinsel duygulara) sebep olacağı için ayrıca günah işlemiş olur. Müslüman bir kadının bu tarz bir kıyafet giymesi ve dışarı çıkması dinimizce uygun görülmemiştir. Bu ölçüler de göz önünde bulundurularak âlimler pantolonu erkek kıyafeti sınıfına dahil etmişlerdir.
Peygamber Efendimiz (asm) döneminde kadınların çarşaflarının altına şalvar giydikleri vakidir
Kadınların “cilbab”larının (dışlık örtülerinin-uzun etek veya elbiselerinin) altına bol, pantolona benzemeyen kıyafetler giymeleri mahzurlu olmadığı gibi aksine övülen bir uygulamadır.
Hz. Ali Efendimiz’in (ra) aktardığına göre:
“Bulutlu ve yağmurlu bir günde Bakî’de Resulullah’la beraberdik. Merkebe binmiş bir kadın geçiyordu. Merkepten düşecek oldu da Resulullah (bir yeri açılır endişesiyle) ondan yüzünü döndü. Orada bulunanlar: “Kadının sirvali var (üzeri açılmaz)” dediler de, Resulullah (asm) “Sirvaller edinin. Çünkü onlar en iyi örten elbiselerinizdendir. Kadınlarınızı (avretini) da dışarı çıktıklarında onlarla koruyun.” buyurdular. (Beyhaki El-Edep; Münavi Feyz-ul Kadir I\109-110)
Bir başka rivayette ise kadının o hali hoşuna gittiğinden ötürü: “Allah sirval giyen kadınlara merhamet eylesin.” buyurdular. (Darakutni El-Efrad, Beyhaki Su’abul-iman)
Ne var ki, bu her iki hadis de zayıftır ama aksi de söylenmediğine göre bunlarla amel edilmesinde bir sakınca yoktur. Yani kadın dışlığının altından pantolon (sirval) giyebilir. Bunu daha iyi örtünmek için yapmışsa güzel bir iş yapmış olur. Ancak hadislerde geçen “sirval” i tamı tamına bugünkü pantolonlar gibi anlamak da yanlış olur. Eğer paçaları görülecekse onları erkek pantolonu paçalarından farklı yapmalıdır. Aslında Anadolu kadınlarının giydiği ve “dizlik” tabir edilen uzun içdonu “sirval” tarifine daha yakındır. (Allah-u a’lem) Dr. Faruk Beşer, Hanımlara Özel Fetvalar, c:2, s:151, 152
Hadislerde geçen sirvalden maksat cumhurun (çoğu âlimin) görünüşüne göre şalvardır. Burada hanımlar tarafından sirval giyilmesi daha iyi örtünmek içindir. Ki burada dahi erkek pantolonuna benzememesi gerektiği vurgulanmıştır. Yoksa hanımların dışarıda pantolon giyeceklerinin anlaşılması ya da pantolon sadece erkek kıyafeti değildir gibi bir sonucun çıkması için değildir.
Allah’a emanet olunuz.