Kimlere selam verilmez?
Selam vermenin uygun olmadığı durumlar nelerdir?
“Selam” Allah’ın (cc) güzel isimlerinden bir isim olup bununla selam vermek, verilene selamet ve esenlik duasında bulunmak ve Allah'ın (cc) “selam” isminin onda tecelli etmesini dilemek demektir. Öyleyse böyle mübarek bir ismi yakışmayan yerlere koyma hakkımızın bulunmadığını bilmek gerekir. Mesela kafire (hidayetini dileme hariç) dua yapılmaz. Selam da bir dua olması sebebiyle kafirlere verilmez.
İşin esasının bu olduğunu bildikten sonra selam verilmeyecek kimseleri iki gruba ayırabiliriz:
1-Selam alıp vermekten daha önemli ve faziletli işlerle meşgul olanlar:
• Kur’ân okuyana,
• Kur’ân dinleyene,
• Ezan okuyana,
• Kamet getirene,
• Cuma ve bayramlarda hutbe okuyana ve dinleyene,
• İlimle meşgul olana,
• Namazla meşgul olanlara (Ancak aralarında namaz kılmayan varsa ona selam verebilir.)
• Her çeşidiyle zikirle meşgul olana, hayırlı bir işin kesilmesine se¬bep olacağı için uygun görülmemiştir.
• Yemek yemekte olanlara uğrayan, onların yemeğine muhtaç ise ve selam verince onu da yemeğe davet edeceklerini biliyorsa selam verir, değilse vermez.
• Uyumakta olan insanlara selam verilmez; fakat uyuyanlarla beraber uyanık kimseler varsa, onların işiteceği kadar bir sesle kendilerine selam verilir ve böylece hem sünnet yerine getirilir, hem de uyuyanların istirahatı bozulmamış olur.
2- Selam verilmeye elverişli ve layık olmayanlar:
• Kafire,
• Sahih görüşe göre zimmiye (İslam diyarında yaşayan gayri Müslim’lere),
• Fıskını açık açık yapan fasıka (günahkara),
• Güvercin uçurmakla meşgul olana,
• Avretini örtmeyenlerin bulunduğu hamama,
• Helada bulu¬nana,
• İdrar yapmakta olana,
• Yalan, güldürü, gıybet, dedikodu vb. ile meşgul olana,
• İnsanlara sövene,
• Sokaklarda kadınlara bakakalana,
• Şarkı ve çalgı ile meşgul olana,
• Şaka yapan yaşlıya,
• Yalan söyleyen kimseye,
• Boş söz konuşana,
• Zina edene,
• Fal bakana
• Dinde olmayan şeyleri uyduranlara,
• Kumar oynayana
• İçki içene (tevbe ettiği bilinmedikçe),
• Mübah olmayan oyunları oynamakta olana selam verilmez.
Satranç oynayana selam verme konusunda ihtilaf vardır
İmam Azam;
“Verilir.” der. Eğer zihin egzersizi yapmak için oynuyorlarsa zaten caizdir. Zaman öldürmek için oynuyorlarsa se¬lamla, onları oyundan alıkoymuş olur.
Ebu Yusuf ise;
“Kötü bir iş yapmakta olduklarını ima etmiş olmak için selam vermez, verirse mekruh olur.” der.
Günahkar kimselerin selamını almak
Günahkar kimselerin selamına, karşılık verilir. Ancak verilen selama “onlar bu halden vazgeçerler niyetiyle” karşılık vermemek de caizdir.
Müslüman olan ve olmayanların ya da selam verilebilen ve verilemeyenlerin bulunduğu bir gruba selam verilir. Bu durumda Müslümanlar ya da selam verilebilenler niyet edilir.
Kaynakça:
Fetveva-yı Hindiyye - Faruk Beşer / Fetvalarla Çağdaş Hayat - İmam-ı Buhari / Edebü’l Müfred - Abdülkadir Geylani / Gunyet’üt Talibin