Meleklerin çeşitleri nelerdir?

Melaikeler kaç tabakadan oluşuyorlar?

Âlimler meleklerin tabakalarını yaptıkları işlere göre ayırmışlardır. Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri tefsirinde genel olarak melekleri şu şekilde tabakalara ayırmıştır:
1. Dört büyük melek:
Meleklerin en üstünü bildiğimiz dördüdür: Cebrail (as) Allah'ın elçisi olarak emir ve yasakları bildirir. Azrail (as) ölüm meleği olarak görev yapar. Mikail (as) rızıkların yetiştirilmesi ve dağıtılmasında görevlidir. İsrafil (as) ise Allah'ın bütün hayat vermeyle ilgili emirlerini uygulayan melektir.
2. Cünd-ü Sübhani:
Kulak hırsızlığı yapan ya da şerleri ile semadaki meleklere ilişen cinleri ve şeytanları taşlayan meleklerdir. Aynı zamanda savaşlara da katılıp Cenab-ı Hakk’ın kullarına yardım ederler.
3. Hamele-i mümtesil:
Cenab-ı Hak’tan aldığı emri dünya semasına ulaştıran melekler.
4. Amele-i mümessil:
Bu melekler Cenab-ı Hakk’ın kâinatın idare ve düzenini sağlayan “Adetullah (Tabiat kanunları)” denilen kanunlarını uygulayıcı, taşıyıcı, temsil edici olan işçi meleklerdir.
5. İbad-ı müsebbih:
Cenab-ı Hakk’ı sürekli tesbih eden meleklerdir.
6. Melaike-i müekkel:
Ayetlerde dağlar gibi şuursuz varlıkların bile Cenab-ı Hakk’ı tesbih ettiklerini anlatıyor. İşte her bir şuursuz varlıkların tesbihlerini, onların namına şuurlu bir şekilde Cenab-ı Hakk’a takdim eden meleklerdir.
7. Arş’ın mukarreb melekleri:
Cenab-ı Hakk’ı tesbih ve anmakla görevli olup, O’na çok yakın ve katında şerefli mevkileri bulunan meleklerdir. Ve günahkâr kullar için de Cenab-ı Hak’dan bağışlanma dilerler.
a ) Arşı taşıyan meleklerdir.
"Melek(ler) onun (göğün) etrâfındadır. Ve o gün Rabbinin arşını, onların üstünde olan sekiz (melek) taşır.” (Hakka, 17)
b ) 'Arş'ın etrafını kuşatmış olan melekler.
“Melekleri de arşın etrâfını (tavaf eden) kuşatıcılar olarak, Rablerine hamd ile (O’nu) tesbîh ediyorlar görürsün. Artık (mahlûkatın) aralarında hak ile hüküm verilmiş ve: “Hamd, âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur!” denilmiştir. (Zümer, 75)
8. Cennet melekleridir.
Ki (o güzel âkıbet) Adn Cennetleridir. (Onlar) oralara, atalarından, zevcelerinden ve kendi nesillerinden sâlih olanlarla berâber girerler. Melekler de her kapıdan yanlarına girerler.
(Ve:) “Sabrettiğinizden dolayı size selâm olsun; işte (dünya) yurdun(un) âkıbeti (olan Cennet) ne güzeldir!” (derler).” (Ra’d, 23-24)
9. Cehennem melekleridir.
Bu meleklere "Zebani" denir. Başkanları da Mâlik isimli melektir.
“Üzerinde on dokuz (Cehennem bekçisi) vardır! (Biz) Cehennemin sâhiblerini (o zebânîleri) meleklerden başkası yapmadık…” (Müddesir, 30-31)
10. Kiramen Kâtibin melekleri:
Kiramen Kâtibin melekleri insanların sağında ve solunda bulunup iyi ve kötü bütün işlerini yazmakla görevlendirilmiş iki melektir.
“Hem O, kullarının üstünde mutlak galibdir ve üzerinize (amellerinizi) muhâfaza edici (Kirâmen Kâtibîn denilen yazıcı) melekler gönderir. Nihâyet birinize ölüm geldiği zaman, elçilerimiz (olan melekler) onun canını alırlar; ve onlar (vazîfelerini aslâ) ihmâl etmezler.” (En’am, 61)
11. Münker ve Nekir Melekleri:
Ölen kişiyi mezarda sorguya çeken ve gerektiğinde onu cezalandıran iki melektir.
12. İnsanlarla yakın münasebetleri olan melekler:
Bunların ilk sırasında dört büyük melek gelir.
İnsan’ın bu melekler ile münasebeti doğum ile değil daha doğumdan önce hatta anne rahmine düşmeden başlar.“Allah (cc) rahmine bir melek vazifelendirir.” (Buhari)
Bunlar insanı koruyan, amellerini yazan, anne rahmine düşmesinden tut taa onu kabre kadar yalnız bırakmayan, insanlar için dua eden, namazda insanların yanında bulunan vs meleklerdir.
a) İnsanlara yardım eden melekler:
Şübhesiz ki “Rabbimiz Allah’dır” deyip, sonra (ihlâs ile) dosdoğru olanların üzerine (ölüm ânında, kabirde ve haşir meydanında): “Korkmayın, üzülmeyin ve va‘d olunup durduğunuz Cennetle sevinin!” diye melekler iner.
“Biz dünya hayâtında da, âhirette de sizin dostlarınızız. Hem orada sizin için canlarınız ne çekiyorsa vardır. Yine orada sizin için ne isterseniz vardır.” (Fussılet, 30-31)
Bu yardımcı ve manevi destek hemen her peygamber için daima görülmüştür. Bunun örnekleri pek çoktur. Bununla birlikte bu melekler peygamberimizin yolunda yürüyen ve imanları kuvvetli, gerçek müminlere salih kullara da kuvvet vererek destek olurlar. Müminlere dünya ve ahirette dost ve arkadaş olarak sıkıntılı hallerinde manen onları teselli ederler.
b) İnsanları bela ve musibetlere karşı koruyan melekler:
“Hiçbir nefis yoktur ki, üzerinde bir gözetici (koruyucu melek) bulunmasın! (Tarık, 4)
Taberani’nin rivayet ettiği bir başka hadiste de insana üç yüz altmış meleğin nezaret ettiği ve insanı koruduğu kaydedilmektedir. (Essuyuti Ed Durril Mensur)
c) İnsanlara dua eden ve Allah (cc) izin verir ise şefaatleri fayda verecek melekler:
Arşı taşıyan ve onun etrâfında bulunan (melek)ler, Rablerine hamd ile (O’nu) tesbîh ederler ve O’na îmân ederler ve (kendileri gibi) îmân edenler için mağfiret dilerler. (Şöyle derler:) “Rabbimiz! (Sen) herşeyi rahmet ve ilim cihetiyle kuşatmışsındır; artık tevbe edip senin yoluna uyanlara mağfiret eyle ve onları Cehennem azâbından koru!” (Mü’min, 7)
“Göklerde nice melekler vardır ki, Allah’ın dileyeceği ve râzı olacağı kimseler için izin vermesinden sonra olması müstesnâ, onların şefâatleri de hiçbir fayda vermez.” (Necm, 26)
d) İnsanların ruhen yükselmelerine yardım etmek ve onların iyi, güzel ve hayırlı işlere yönelmelerini telkin eden ilham melekleri:
Bu ilham meleklerine “idrak elçileri” de denir. Şuurlu varlıklar olan insanlara, cinlere hatta yine kendi cinsleri olan meleklere yaratılmadan önce hayrın ve ilâhî hoşnutluğun durumunu ruhlarının algılamasını sağlayarak yol gösterirler.
Meleklerin Peygamberlere indirdiği ilahi vahiy ve insanlara telkin ettikleri ilahi ilham ile ruhi hayatın ne olduğunu anlayabilirler ve ruhi melekelerini geliştirerek, ruhen yükselebilirler. Böylece melekler, müminlere manevi kuvvet vererek, ruhen yükselmelerine yardımcı olurlar.
Meleklerin insanlar için dua etmeleri bütün insanları ruhen yükselme yoluna sokmak içindir.