Kişi sigara içmekle ömrünü kısaltıp kaderini değiştirmiş mi oluyor?
Kaderde insanın doğumu ve ölümü gibi hadiseler yazılı olduğu halde mesela sigara içen bir insan ömrünü kısaltmış olmuyor mu? İnsanın öleceği ve doğacağı tarih belli midir?
Bir insanın ne kadar yaşayacağı kendi iradesiyle değil, kaderin takdiriyledir
“Çünkü Allah eceli geldiği zaman bir kimseyi asla ertelemez.” (Münafikun, 11)
Cenab-ı Hak bir kulun nerede, ne zaman ve ne şekilde ölmesini takdir etmişse o kulu oraya gönderecek bir sebep yaratır.
“O Allah ki sizi bir çamurdan yarattı. Sonrada size bir ecel takdir etti.” (En’am, 2)
Ölüm meleği bir gün Hz. Süleyman’ın yanında bulunan birisine dikkatlice bakmıştı. Çıkıp gittikten sonra adam Hz. Süleyman’a onun kim olduğunu sordu. Hz. Süleyman “ölüm meleği” dedi. Adam, “onun bakışı sanki ruhumu almak istiyor gibiydi. Rüzgâra emret de beni Hindistan’a götürsün” dedi. Hz. Süleyman da öyle yaptı. Adamı Hindistan’a gönderdi. Ölüm meleği yanına tekrar geldiğinde Süleyman (as):
“Sen geçenlerde yanımda duran birisine ne için dikkatlice bakmıştın?” diye sordu. Melek şu cevabı verdi:
“Ben onun ruhunu Hindistan’da almakla emrolunmuştum. Onu burada senin yanında görünce şaşırdım. Fakat vakit geldiğinde Hindistan’a gittim. Onu orada buldum ve ruhunu aldım.” (İbn-i Ebi Şeybe, Musannaf)
Evet, bir insanın ne zaman, nerede ve ne şekilde öleceği Allah (cc) tarafından zaten tayin edilmiştir. Burda akla şöyle bir soru gelebilir? O zaman insan kaderin mahkûmu mudur? Elbette değildir. Ancak Allah (cc) ezeli ilmiyle her şeyi bilir. Allah (cc) olmuş ve olacak, gizli ve açık her şeyi hatta kalplerimizin en derinindeki manaları dahi bilir. Çünkü Allah'ın (cc) ilmi, yüksekten bakan bir ayna gibidir. Geçmiş gelecek, olmuş ya da olacak O’nun için an hükmündedir. Bir ayna ne kadar yüksekten tutulursa o kadar çok şeyi içine aldığı gibi, Allah'ın (cc) ilmi de, bir mahlûk olan zamanın dışından kâinata bakıp her şeyi bir anda kuşatır ve bilir.
Güneşin nerede hangi saatte doğacağı takvimlerde yazılıdır. Peki güneşin doğuşu takvimde yazıldığı için mi o saatte gerçekleşiyor? Yoksa güneşin doğacağı saat önceden bilinebildiği için mi takvime yazılıyor? Elbette önceden bilindiği için takvime yazılıyor. Aynen bu misal gibi Allah (cc) ezeli ilmiyle o insanın zaten sigara içeceğini ve bu şekilde ömrünün nereye kadar devam edeceği görüyor ve biliyor. Kader defterine de öyle yazıyor. Yoksa Allah (cc) yazdı diye insan sigara içmiyor.
Burada üzerinde durulması gereken bir başka husus ise “sebep” ve “netice” kavramlarıdır. Bu meselede zahiri yani görünüşteki sebep “adamın sigara içmesi” ve buna bağlı neticesi ise “ömrün kısalarak ölümü netice vermesidir”. Buna; “kaderin sebep ile neticeye aynı anda taalluku” denilir. Yani o adamın ömrünün kısalması sigara içmesiyle tayin edilmiştir. Peki o insan sigara içemeseydi yine aynı vakit mi yaşayacaktı?
İşte biz Ehl-i Sünnet vel-Cemaat olarak orasını Allah (cc) bilir deyip, Cenab-ı Hakk’a havale ediyoruz.
Allah (cc) o insanın sigara içerek hayatının son bulacağını biliyordu ve kader defterine de öyle yazdı. Böylelikle o insanın doğumu gibi ölümü de tayin edilmiş oldu. Yoksa o insanın ömrü daha uzundu, sigara içtiğinden dolayı öldü ve ömrü kısalmış oldu diye bir durum söz konusu değildir. Böyle düşünmek Allah (cc) ilminin ezeliyetine karşı bir tahkir hükmünde olur.