Hediyeleşmede hediye için belli bir ölçü konulmuş mudur?

Hediye alırken hediyenin miktarı, çeşidi ve kıymetine ehemmiyet vermek uygun mudur?

Hediyeleşmede hediye için konulan belli bir ölçü yoktur. Önemli olan Rabbimiz'in (cc) rızasını, Efendimiz’in (asm) sünneti olduğunu düşünmemiz ve Mümin kardeşimizi hediyemizle mutlu etmemizdir. Hatta hediyenin az olanının daha makbul ve sevgiye daha çok delil olduğu bildirilmektedir.
Hediye alırken de hediyenin miktarına kıymetine ehemmiyet vermek hediye adabına dolayısıyla sünnete aykırı bir davranıştır.

Hediye kabul ederken hediyenin miktarına ve kıymetine bakılmamalıdır

Resulullah (asm) buyurdular ki:
"Bana bir koyunun inciğe kadar ayağı hediye edilse kabul ederim, böyle bir yemeği yemeye çağrılsam icabet ederim." (Tirmizi)
Kürâ kelimesi farklı manalar taşısa da, şârihler burada koyunun inciğe kadar ayak kısmını ifade ettiğini belirtirler. Yani, Resulullah (asm), hediye olarak gelen her şeyi, kıymetine bakmadan kabul buyurmuşlardır. (Kütüb-i Sitte)

Hediyenin azı sevgiye daha çok delil olur

“Hediyenin azı sevgiye daha çok delil olur, yükü daha hafifletici olur, hediye edene de daha kolay olur, çünkü külfet azdır. Çünkü çok olan hediyeye her zaman muktedir olunamaz. Azla devamlı yapılan da çok hükmüne geçer.” (Kütüb-i Sitte)

Ne olursa olsun hiçbir hediye küçümsenmemelidir

Hz. Aişe (ra) anlatıyor:
Fakir bir kadının yanına gittim. Yanında bulunan bir şeyi bana hediye etmek istedi. Onu zavallı, acınacak halde gördüğüm için, hediyesini kabule yanaşmadım. Durumu gelip Allah Resulü (asm)’a anlattığımda şöyle buyurdu:
“Keşke hediyesini kabul etseydin ve onu mükâfatlandırsaydın. Onu hakir gördüğünü sanıyorum. Ey Aişe! Mütevazı ol! Çünkü Allah, mütevazı olanları sever ve kibirlilerden nefret eder.” (Cemu’l-Fevaid)
“Ey mümin hanımlar! Sizden hiç bir hanım, yanmış koyun paçasını bile komşusuna asla küçümseyip azımsamasın.”
Koyunun yenen azalarından en kıymetsizi, sak kısımlarıdır ki, bunlara paça denir ve paça çorbası yapılır. Tırnakların sökülmesi için, paçaların tırnak mahallen yakılır ve temizlenir. Burada iki hususa işaret edilmektedir:
1- İnsan külfete katlanmaksızın, az dahi olsa, komşusuna hediye vermekten kaçınmamalı, mevcuttan ve kolayından vermelidir. Yoksa âdeten verilmeyen bir şeyi vermek değildir.
2- Zengin olmayan bir komşudan gelecek az bir hediyeyi küçümsememek ve onu kabul etmek gerekir.
Bir de aza çoğa bakmaksızın Allah (cc) için, sevgi bağlarını kuvvetlendirmek için hediyeleşmeğe teşvik vardır.
Burada hitap hanımlara olmuştur. Çünkü hanımlar devamlı olarak evde bulunurlar ve komşu olarak birbirlerinden yardımlaşırlar. Aynı zamanda, bu gibi hareketleri gurur ve şeref meselesi haline getirirler. Erkeklere nazaran sabır ve tahammülleri daha azdır. Bunun için, hadis-i şerifteki hitap kadınlara tahsis edilmiştir. Yoksa erkekler bu ölçüden dışarıda kalmış değildir. Verilen az şeyi, hakaret saymak düşmanlığa sebep olur. Böylece aradaki sevgi kalkar ve ahenk bozulur. Onun için, az bile olsa, hediyeyi küçümsememelidir. (Buhari)