Hediye verildikten sonra vazgeçmek uygun mudur?
Verilen hediyeden geri dönmek mekruh mudur?
Hediyeden vazgeçmek hediyeleşme adabına zıt bir harekettir. Hediyeleşmek dinimizce ne kadar faziletli görülmüş ne kadar teşvik edilmişse, hediyeden vazgeçmek, hediyeden geri dönmek de tam aksi o kadar çirkin görülmüş ve mekruh sayılmıştır.
“Hediye ile alakalı olarak Resulullah'ın (asm) koyduğu adabtan biri de hediyeden geri dönmemektir. Hediyeden döneni, kustuğunu geri yiyen köpeğe benzetir.” (Kütüb-i Sitte)
Resulullah (asm) şöyle buyurdu:
“Çocuğuna hediye eden baba dışında kimse verdiği hediyesinden geri dönmesin. Hibesinden dönen kimse kusmuğunu yalayan köpek gibidir.” (Müsned)
“Hibesinden dönen kimse kustuğu şeye geri dönüp onu yiyen köpek gibidir.” (Buhari, Müslim)
“Hiçbir kimsenin bir hediye verip de hediyesinden dönmesi helal değildir. Ancak baba oğluna verdiği şeyden geri dönebilir. Bir hediye verip de sonra geri dönen kimse; doyuncaya kadar yiyip sonra kusan sonra da kustuğuna geri dönen köpek gibidir.” (Buhari, Müslim)
Resulullah (asm) şöyle buyurdu:
“Hiçbir Müslüman’a yaptığı hibesinden geri dönmesi helal değildir. Ancak baba çocuğuna yaptığı bağıştan geri dönebilir.” (Tirmizi)
Tavus (ra) diyor ki:
“Ben küçüktüm kustuğu şeye geri dönmenin ne anlama geldiğini anlamamıştım. Halbuki Resulullah (asm) bir örnek veriyordu ve şöyle diyordu:
“Kim böyle yaparsa onun örneği yiyip yiyip kusan daha sonra da kustuğuna geri dönüp onu yiyen kimse gibidir.” (Buhari, Müslim)
“Hediyeden dönmeyi engelleyen bir durum yoksa, bağışlayan bağışından dönebilir fakat bu tahrimen mekruhtur. (Harama yakın mekruhtur.)” (Şamil İslam Ansiklopedisi)