Kimlere haset edilebilir?

Hasedin dinimizce uygun olan bir yönü var mıdır? İslamiyet’e göre kimlere haset edilebilir?

Bir kimsede bulunan nimetin ondan gitmesini istemeyip, kendinde de bulunmasını istemek, haset olmaz. Buna gıpta (imrenmek) denir. Gıpta güzel bir huydur.
 
Birisinin elindeki bir mala yahut bir imkâna heveslenmek kendisinin de ona sahip olmasını istemek gıptadır ve caizdir. Haset ise o malın, o imkânın kendisine verilmesini değil o şahıstan gitmesini istemektir.
Haset, ancak nimetlere karşı yapılır. Bu sebeple; Cenab-ı Hak bir kişiye nimet ile ikramda bulunursa, o nimet hakkında kişinin iki durumu vardır:
 
Birinci Durum: O nimeti hoş görmemendir. Onun zail olmasını istemendir. Bu durumun ismi hasettir.
 
İkinci Durum: Nimetin zail olmasını sevmiyor, onun varlığını ve devamlılığını kerih (fena) görmüyorsun; fakat onun benzerini kendi nefsin için istiyorsun. Bu durumun adı gıptadır. (İhya-u Ulûmiddin)
 

Şu iki kişi dışında hiç kimseye gıpta etmek caiz değildir:

 
Biri Allah’ın (cc) kendisine verdiği hikmetle (Kur'ân-ı Kerîm ile) hükmeden ve bunu başkasına da öğreten hikmet sahibi kimsedir.
Diğeri de Allah’ın (cc) kendisine verdiği malı, hak yolda sarf eden zengin kimse.” (Buhâri, Müslim)
 
“Allah (cc) bir kimseye ilim verir fakat mal vermezse, bu kimse sıdk ile “benim malım olsaydı falanca gibi hayırda harcardım.” diye temenni etse her ikisi sevapta eşit olur.” (Kütüb-i Sitte)
 

Kafirlere ve fasıklara haset etmek caizdir

 
İslam uleması, bazı kimselere karşı hasedin meşru olabileceğini söylemişlerdir. Onlar kafirlerle, mazhar oldukları nimetleri Allah’a (cc) isyan ve bir kısım günah işlerde harcayan fasıklardır. Bunların ellerindeki nimetten mahrum kalmalarını temenni etmek günah değildir. (Kütüb-i Sitte)
 
Haset, yani başkasının elinde bulunan bir nimetten hoşlanmayarak onun yok olmasını istemek haramdır.
Ancak bir facir veya kafirde bulunup fitne uyandıran, insanlar arası ilişkilerin bozulmasına, herkese eziyet edilmesine neden olan nimetin ortadan kalkmasını istemek, bundan hoşnut olmamak haram ve günah değildir. (Şâfî Ansiklopedisi)
 
Malını haramda, zulümde, İslamiyet’i yıkmakta, bid'atları ve günahları yaymakta kullananın malının yok olmasını istemek, haset olmaz.
 
Bir facir veya kafirin sahip olduğu ve fitne çıkarıp Müslümanların arasını bozan, halka eziyet etmekte kullanılan bir malın veya rütbenin onunla bu adamın elinden alınmasını temenni etmek bir zarar vermez. Çünkü nimetin nimet olması hasebiyle yok olması istenilmiyor, fesada alet edildiği için yok olması isteniyor. (İhya-u Ulûmiddin)