Anne-babaya karşı gelmenin hükmü nedir?
Anne-babaya isyan eden ve hürmetsizlik eden bir evladın Allah (cc) katında hükmü nedir?
Cenab-ı Hak (cc) Kuran-ı Kerim’de tam 13 yerde anne-babaya iyiliği emretmiştir. Anne-babaya asi olmak ve itaatsizlik etmek ise kebair tabir edilen büyük günahlardandır.
“Hak Teâlâ, bazı günahların cezasını kıyamete kadar geciktirir. Ana-babaya isyan bundan müstesnadır.” (Hâkim)
Denildiğine göre Hz. Yusuf (as), huzuruna giren babası Hz. Yakup (as) için ayağa kalkmadı. Bunun üzerine Allah Teâlâ (cc) kendisine şu vahyi gönderdi:
“Sen baban için ayağa kalkmayı bir küçüklük mü sanıyorsun? İzzet ve Celâlim hakkı için yemin ederim ki bu hareketinden dolayı senin sülbünden (soyundan) bir tek peygamber bile göndermeyeceğim.” (İhya-i Ulum-id Din)
Ka’bü’l-Ehbar’a sormuşlar:
“Ana babaya itaatsizlik nasıl olur?” şöyle demiştir:
“Bir şeyin yapılacağına yemin ettikleri zaman yerine getirmez, ona bir emir verdikleri zaman yapmaz, bir şey istedikleri zaman vermez ve ona güvendikleri zaman aldatırsa ana babasına asi olur.” (Büyük Günahlar)
Allah Teâlâ (cc) Hz. Musa'ya (as) şöyle buyurmuştur:
“Ya Musa! Anne-babasına karşı iyi davranıp (onlara itaat edip) bana isyan eden kimseyi itaatkâr kullarımdan, bana itaat edip de anne-babasına isyan eden kimseyi de asi kullarımdan yazarım.” (Nesâî, Ahmed, Hâkim, Ebû Davud)
“Ebu Bekir (ra), Hz. Peygamber (asm)’ın şöyle dediğini rivayet etmiştir:
“Allah, ana-babaya asi olmanın dışındaki günahlardan, dilediğinin cezasını kıyamet gününe kadar erteler. Öyle ki, ana-babaya asi olanın cezasını, ölmeden önce hayatında çabuklaştırır." (Esbahânî, Hâkim)
“Hz. Peygamber (asm):
“Üç büyük günahı size haber vereyim mi?” Biz de:
“Evet ya Resulullah.”dedik. Hz. Peygamber (asm):
“Allah’a ortak koşmak, anne-babaya karşı gelmek, yalan söylemek, yalan yere şahitlik etmektir.”dedi. Bunu o kadar çok tekrarladı ki biz:
“Keşke artık söylemese de (kendisini yormasa) diye temennide bulunduk.” (Buhârî, Müslim, Tirmizî)
“Kıyamet günü Allah katında günahların en büyüğü Allah’a şirk koşmak, haksız yere bir mümini öldürmek, Allah yolunda düşmanla savaşırken savaş meydanından kaçmak, anne-babaya karşı gelmek, iffetli ve namuslu kadına iftira etmek, sihir öğrenmek, faiz ve yetim malı yemektir.” (İbn-i Hibban)
“Ana babayı ağlatmak (onlara) isyan etmektir ve büyük günahlardandır.” (İbn-i Ömer)
“Annesi ve babasından birine sağlıklarında kavuşup, onlara karşı günah işleyeni Allah rahmetinden uzak eder.” (Ahmed)
“Allah’ın rızasını kazanmak, anne-babasının rızasını kazanmakla olur. Allah’ın gazaba gelmesi ise ana-babanın öfkelenmesine bağlıdır. (Onları kızdırmak, Allah’ı gazaplandırmaktır.)” (Hâkim, Taberânî)
“Allah üç kişinin yaptığı farz ve nafile hiçbir ibadetini kabul etmez:
“Onlar, annesi ve babasına karşı gelen, yaptığı iyiliği başa kakan ve kadere inanmayan kimselerdir.” (İbn-i Ebi Asım)
“Kim ana-babasına, ona zulmettikleri halde kızgın bir şekilde bakarsa, Allah Teâlâ onun namazını kabul etmez.” (Usul-u Kâfi)
“Üç şey bulundukça, yapılan bütün yararlı işler, hiç fayda vermez. (Hiçbir değeri yoktur.):
Onlar: Allah’a şirk koşmak, anneye-babaya asi olmak ve savaştan kaçmaktır.” (Taberânî)
“Cennetin kokusu beş yüz senelik mesafeden hissedilir. (Fakat buna rağmen) anne-babaya karşı gelen evlât ile sıla-i rahmi kesen kimse, onun kokusunu alamaz.” (Taberânî)
“Allah, dört kişiyi cennete sokmayacağını ve onlara cennet nimetlerinden asla tattırmayacağını bildirdi.
“Onlar: içki tiryakisi, faiz yiyen, haksız yere yetim malı yiyen ve anne-babaya karşı gelendir.” (Hâkim)
“Allah üç kişiye cenneti haram kıldı. Onlar; içki tiryakisi, anne-babaya karşı gelen ve evinde zina yapıldığını görüp de aldırmayan erkektir.” (Buhârî, Müslim, Tirmizî)
“Ana-babasına asi olan cennete giremez.” (Nesâi)
“Anne-babasına karşı gelenin ömrü bereketsiz ve kısa olur.” (İslam Ahlakı)
“Nebî (asm):
“Burnu yere sürünsün (rezil rüsvay olsun). Burnu yere sürünsün. Burnu yere sürünsün.”dedi.
“Kimin ya Resulullah?”diye sorulunca:
“İhtiyar ana-babasına yahut da onlardan birine gereken hizmeti yapamayarak, cennete giremeyen kimsenin.”dedi.” (Müslim)
“Cebrail (as) Hz. Peygambere (asm) gelerek dedi ki:
“Ya Muhammed! Anne-babasından biriyle beraber olup da onun rızasını kazanmadan ölüp, cehennemlik olan kimseyi Allah rahmetinden uzaklaştırsın.”diye beddua etti ve:
“Âmin de” diye buyurdu. Ben de:
“Âmin” dedim.” (Taberânî, İbn-i Hıbban)
“Anneye-babaya sövmek büyük günahlardandır.” (Buhârî, Müslim, Ebu Davud, Tirmizî)
Hz. Peygamber (asm) buyurmuştur:
“İsra ve miraca götürüldüğüm gece ateşten dallar üzerine asılı kimseler gördüm. Cebrail’e bunlar kim olduğunu sordum:
“Bunlar dünyada anne ve babalarına küfredenlerdir.” dedi. (Büyük Günahlar)
“Hz. Peygamber (asm):
“Günahların en büyüğü bir kimsenin anne ve babasına lanet okumasıdır deyince ashap:
“Ya Resulullah! İnsan anne-babasına nasıl lanet okur? diye sordular. Hz. Peygamber (asm):
“Başkasının babasına söver, o da onunkine söver. Anasına söver o da onun anasına söver.” (Tergib ve Terhib)
"Allah Resulü'ne (asm) bir adam beraberinde yaşlı biri olduğu halde geldi. Ona sordu:
“Ey filan bu yanındaki adam kimdir?”
“Babam” deyince:
“Onun önünde yürüme! Ondan önce oturma! Onu ismi ile çağırma! Ona sövdürme!' buyurdu." (Cem’ul Fevaid)
Hz. Ali’ye (ra) soruldu ki:
“Hz. Peygamber (asm) bütün insanlara söylemediği bir şeyi size özel olarak bildirdi mi?” Hz. Ali (ra) şu cevabı verdi:
“Resulullah (asm) bütün insanlara ait kılmaksızın bize özel olarak bir şey söylemedi. Yalnız şu kılıcımın kınında bulunan (kâğıttakiler) müstesna. Sonra (kılıcının kınından) bir sayfa çıkardı. Orada şu yazılıydı:
“Allah adından başkasına (putlara veya şahıslara) hayvan kesene Allah lanet etsin. Arazinin sınır taşlarını çalana Allah lanet etsin. Ana-babasına lanet edene Allah lanet etsin. Bir fesatçıyı himaye edene Allah lanet etsin.” (Müslim)
“Ey Muhacir ve Ensar topluluğu! Hanımını, anasından üstün tutana Allah’ın laneti olsun. Allahu Teâlâ onun farz ve nafile ibadetlerini kabul etmez.” (Şamil İslâm Ansiklopedisi)
“Kul, ana-babasına duayı terk ederse, dünyada rızkı kesilir.” (Şamil İslâm Ansiklopedisi)
“İşte, ey insan, aklını başına al. Eğer sen ölmezsen, ihtiyar olacaksın “Ceza amelin cinsindendir.” sırrıyla, sen ana-babana hürmet etmezsen, senin evlâdın dahi sana hizmet etmeyecektir. Eğer ahiretini seversen, işte sana mühim bir define: Onlara hizmet et, rızalarını tahsil eyle. Eğer dünyayı seversen, yine onları memnun et ki, onların yüzünden hayatın rahatlı ve rızkın bereketli geçsin. Yoksa onları istiskal etmek, ölümlerini temenni etmek ve onların nazik ve çabuk etkilenen kalplerini rencide etmekle, “Dünya ve ahireti kaybetti. (Hac, 2)” sırrına mazhar olursun. Eğer rahmet-i Rahman istersen, o Rahman'ın emanetlerine ve senin hanendeki emanetlerine rahmet et.” (Yirmi Altıncı Lema)
İmam Cafer Sadık (ra) ana-babasını döven kimse hakkında şöyle buyurmuştur:
“Ana-babasını döven kimse, Allah’ın rahmetinden uzaktır, ana- babasına asi olan kimse Allah’ın rahmetinden uzaktır!” (Müstedrek’ül- Vesail)
İbn-i Abbas Hazretleri'ne (ra)cennet-cehennem arasında bulunan A’rafta kalanların kimler olduğunu sormuşlar. Şu cevabı vermiştir:
“A’raf, cennet ve cehennem arasında bir dağdır. A’raf denilmesinin sebebi de, hem cenneti hem de cehennemi gören bir tepe olmasıdır. Burada ağaçlar, meyveler, pınar ve nehirler vardır. Burada bulunanlar, anne ve babalarının izni olmadan cihada gidip, şehit düşenlerdir. Allah (cc) yolunda şehadet mertebesine ermeleri onların cehenneme gitmelerine engellemekte, ana babalarına itaat etmemiş olmaları da cennete girmelerine mani olmaktadır. Yüce Allah (cc), onlar hakkında son kararını verene kadar a’rafta beklerler." (Büyük Günahlar)