Cömertliğin Fazileti
“Allah cömerttir, cömerdi sever. Güzel ahlakı sever. Düşük ahlaktan nefret eder.”
Cömertlik, amellerin en üstünüdür
İbn-i Ömer (ra) rivayet ediyor:
“Amellerin en faziletlisi, mümin kardeşini sevindirmen, borcunu ödemen, ekmek de olsa yemek yedirmendir.” (Beyhaki / Cami’ü-Sağîr)
Cabir (ra) der ki: Hz. Peygambere (asm) “Ey Allah’ın Resulü! Amellerin hangisi daha faziletlidir?”diye soruldu. Cevap olarak şöyle buyurdu:
“Sabır ve cömertlik.” (Ebu Ya’la, İbn Hibban)
Cömertlik Allah’ın ahlakıdır
İbn-i Abbas (ra) rivayet ediyor:
“Cömertlik Allah’ın en büyük ahlakıdır.” (İbnünneccar)
İman cihetinde en üstün olan cömert olandır
“İnsanların iman yönünden en üstünü, eli en açık (cömert) olanıdır.” (Tahavî)
Ebu Umame’den (ra) rivayetle:
“Allah için seven, Allah için düşmanlık eden, Allah için veren ve Allah için vermeyen kimse imanını kemale erdirmiştir.” (Ebu Davud / Camiü’s Sağir)
Cömertlik insanı, Allah’a yakınlaştırır
Ebu Hureyre’den (ra) rivayet edildiğine göre, peygamber (asm) şöyle buyurmuştur:
“Cömert kimse; Allah’a yakın, insanlara yakın, (fakat) cehenneme uzaktır. Cimri kimse; Allah’tan uzak, cennetten uzak, insanlardan uzak, (fakat) cehenneme yakındır. Cömert cahil kimse; Yüce Allah’a, cimri âlimden daha çok sevimlidir.” (Tirmizi, İbn Hibban / Emir ve Yasak Hadisler)
Cenab-ı Hak dostum Cebrail’i (as), İbrahim’e (as) gönderdi ve;
“Yâ İbrahim, ben seni kullarımın en çok ibadet edeni olduğun için dost edinmedim. Fakat müminlerin kalplerine baktım, senin kalbinden daha cömert kalp bulamadığımdan dost edindim.” (Taberani)
Cömert kullarını Allah (cc) sever
“Allah cömerttir, cömerdi sever. Güzel ahlakı sever. Düşük ahlaktan nefret eder.” (Haraiti / İhya’u Ulum’id-Din)
Abdullah b. Amr Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet eder:
“İki ahlak vardır ki, Allah onları sever. İki huy da vardır ki Allah onlardan nefret eder. Allah’ın sevdiği iki ahlaka gelince, birincisi güzel ahlak, ikincisi cömertliktir. Allah’ın buğzettiği iki ahlak ise, birisi kötü ahlak, ikincisi cimriliktir. Allah (cc) bir kuluna hayrı murat ederse onu insanların ihtiyaçlarını yerine getirmekte kullanır.” (Deylemi / İhya’u Ulum’id-din)
Cömert kimselerin kusurlarını Allah (cc) affeder
El-Hilali’den şöyle rivayet ediliyor:
“Hz. Peygamber’in(asm) huzuruna Beni Amber esirleri getirildi. Onların öldürülmesini emretti. Ancak onlardan bir kişiyi ayırdı. Bunun üzerine Hz. Ali dedi ki:
“Allah birdir, din birdir, günah birdir. O halde bu kişiyi onların arasından neden ayırdın?” cevap olarak Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurdu:
“Cebrail (as) bana vahiy getirerek şöyle dedi: “Bunları öldür! Fakat bunu öldürme! Çünkü Allah, bu kişide bulunan cömertlikten dolayı bir teşekkür olsun diye onu affetti.” (İhya’u Ulum’id-Din)
İbn-i Abbas’tan (ra) rivayetle:
“Cömert kimselerin kusurunu affedin. Çünkü her ayağı sürçtüğünde Allah onun elinden tutar.” (Haraiti / Mekarimü’l Ahlak)
İbn-i Abbas Hz. Peygamber’in (asm) şöyle buyurduğunu rivayet eder:
“Cömert bir kimsenin günahından vazgeçin! Çünkü Allah Teâlâ bile, o cömert kulu kaydıkça onun elinden tutar.” (Taberani / İhya’u Ulum’id-Din)
Enes’ten (ra) rivayetle:
“Günahların çoğaldığında insanlara bol bol su dağıt ki, fırtınalı bir rüzgârda ağaçlardan yapraklarının döküldüğü gibi günahların dökülsün” (Hatip / Cami’ü-Sağîr)
Cömertlik insanı cennete götüren bir daldır
Ebu Hureyre, Hz. Peygamber’in (asm) şöyle buyurduğunu rivayet eder:
“Cömertlik, cennette bulunan bir ağaçtır. Cömert olan bir kimse, o ağacın bir dalına yapışmıştır. O dal onu cennete sokuncaya kadar bırakmaz! ….” (Darekutni / İhya’u Ulum’id-Din)
Mikdam b. Şureyh babasından, o da babasından rivayet ederek şöyle diyor:
“ Hz. Peygamber’e (asm) “Beni cennete götürecek bir amele muttali kıl!” deyince, cevap olarak “Muhakkak ki yemek yedirmek, selamı yaymak ve güzel konuşmak mağfireti gerektiren hasletlerdendir” buyurdu. (Taberani / İhya’u Ulum’id-Din)
Hz. Peygamber’e sahabelerden biri; “Beni cennete götürecek bir amele muttali kıl!” dedi. Hz. Peygamber: “Muhakkak ki yemek yedirmek, selamı yaymak ve güzel konuşmak mağfireti gerektiren hasletlerdendir.” buyurdu. (Taberani)
“Rızk yemek yedirene devenin gırtlağına saplanan bıçaktan daha süratle varır. Allah Teâlâ, yemek yedirenle meleklerine karşı öğünür.” (İbn Mace / İhya’u Ulum’id-Din)
Cennet cömertlerin evidir
Hz. Aişe (ra) Hz. Peygamber’in (asm) şöyle dediğini rivayet eder:
“Cennet cömertlerin evidir.” (İbn Adiy, Darekutni / İhya’u Ulum’id-Din)
Urve, Hz. Aişe’den (ra) naklen Resulellah’ın (asm) şöyle buyurduğunu anlattı:
“Cennet cömertlerin evidir. Cömert olan fasık genç; cimri olan abid ihtiyardan Allah için daha sevimlidir.” (Tenbihu’l Gafilin)
“Muhakkak ki ümmetimin halis kullarından bir grup, cennete namazla, oruçla girmiş değillerdir. Fakat cennete nefislerinin cömertliği, gönüllerinin selameti ve Müslümanlar için yapmış oldukları nasihatten dolayı girmişlerdi.” (Darekutni) (İhya’u Ulum’id-Din)
Cömertlik dini güzelleştirmeye sebeptir
Cabir Hz. Peygamber’in (asm) şöyle buyurduğunu rivayet eder:
Cebrail, Allah’ın (cc)şöyle dediğini söyledi:
“Muhakkak bu (İslam dini) öyle bir dindir ki nefsim için ona razı oldum. O dini ancak cömertlik ve güzel ahlak ıslah eder. Bu bakımdan siz bu iki hasletle gücünüz yettiği kadar o dine ikramda bulunun, dini güzelleştirin.” (Darekutni / İhya’u Ulum’id-Din)
Cömertlik, cennet ağaçlarından bir ağaçtır
“Cömertlik, cennet ağaçlarından bir ağaçtır. Onun dalları yere sarkıtılmıştır. Bu bakımdan onun dallarından birine yapışan bir kimseyi o dal cennete doğru götürür.” (İbn Hıbban / İhya’u Ulum’id-Din)
Melekler cömert olan kul için istiğfar ederler
Hz. Aişe (ra) Peygamber Efendimizin (asm) şöyle buyurduğunu rivayet ediyor:
“Sizden birinizin sofrası kurulu olduğu müddetçe melekler kendisi için istiğfar ederler.” (Hakim)
Cömert kimse seyyittir (efendidir)
İbn-i Abbas (ra) anlatıyor;
Resul-i Ekrem’e (asm);
“Seyyit (efendi) kimdir, ya Resulallah?” diye soruldu. Resulullah (asm);
“İbrahim oğlu İshak’ın oğlu Yakup’un oğlu Yusuf’tur (as)” dedi.
“Senin ümmetin içinde seyyit var mıdır?” dediler. Resulullah (asm);
“Elbette vardır. Kendine mal verilen, cömertlik sıfatı verilen, fakire yaklaşan, insanlardan şikâyeti az olanlar seyyittir (efendidir)” buyurdu. (Taberani)